Haanwijk

Haanwijk is een bijzonder gebied tussen St. Michielsgestel en Vught in. Het is een afwisselend gebied met beekeerd (beekbegeleidend broekbos) en enkeerdgrond (hoge, bolle akkers). Tevens zijn restanten van de laaglandbeek de Dommel herkenbaar.

Het bestaande wandelpad is gekozen om de NME leerroute uit te zetten. In het buitenlokaal op Haanwijk kan instructie gegeven worden aan de kinderen van de bovenbouw. Hierna kunnen zij zelfstandig op pad in het gebied. Er zijn grondmonsters en een boomschijf geplaatst die de opdrachten ondersteunen.

Waar komt ‘Haan’ in ‘Haanwijk’ vandaan?

Kraaide er op deze ‘wijk’ (= ‘vicus’ = ‘burcht’) een haan? Om maar aan te geven dat hier wakkere burgers woonden? Of hield men er hanengevechten, wat de grote heemkundige Willy Knippengerg beweerde in Brabants Heem (1954)? Niets zo duister als het tasten naar de herkomst en betekenis van veldnamen of ‘toponiemen’. Ze zijn bijna zo oud als de mens zelf. De haan, door de Romeinen hier als huisdier ingevoerd, heeft sindsdien zijn naam gevestigd in Brabant. (Historische) topografische kaarten bewijzen dat.

De Haan is een jonge ontginningsboerderij bij Gassel, ’t Haantje is er een bij Oisterwijk en de Hanekam bij Landhorst. Het Haantje in de polder bij Kruisland staat er al zeker een eeuw. Hanenberg kom je al op de kaart van 1900 tegen als gehucht bij zowel Deurne als Loosbroek, hetzelfde kan gezegd worden van Haansberg bij zowel Rijen (nu een bedrijventerrein) als Etten en van de Haansche Hoef bij Dongen (nu een wijk). Het Haneven bij Goirle en het Henneven op de Strabrechtsche Heide bestaan nog als zodanig, het Hoenderven bij Maarheeze geeft nu zijn naam aan een weiland en het Hennengoor bij Ulicoten is ook in naam verdampt. De Hoenderboom op de Strabrechtsche Heide staat waar vroeger vijf gemeentes samenkwamen. ‘Haan’ en ‘hoen’ in combinatie met heide en ven kunnen natuurlijk ook op het korhoen wijzen, misschien nog wel meer. Een oud zandpad bij Teteringen heet nog altijd het Hanenstraatje, de Hanenwaard bij Wijk en Aalburg is eveneens oud. Hetzelfde geldt voor de boerderij het Hoendernest bij Cromvoirt en de Hoenderstraat die er naartoe leidt. Al op de topografische kaart van 1836 vind je vlak aan de grens met België twee keer Het Haantje, bij Wernhout en bij Galder. De laatste blijkt op de top kaart van 1900 te zijn opgesplitst in Het Oude Haantje en Het Jonge Haantje. Waarschijnlijk waren het herbergen / cafés, maar het kunnen natuurlijk ook vroege fokcentra zijn geweest, want de vermaarde kippen uit de Baronie vonden ook daarbuiten gretig aftrek.

Iets westelijker aan de grens had je bij Schijf nog het Hoender of Hoere Kot, wat je weer doet geloven aan ‘ondeugende praktijken’.

En zo kunnen we nog uren doorgaan, maar dat zal ik u besparen.

Meer informatie

artikel romeinen
informatie das en boom

Route: Haanwijk